Eten doe je met al je zintuigen, je maaltijd breng je op smaak met geluid en proeven doe je vooral met je neus. Hoe kan het dat niet je tong, maar vooral al die andere zintuigen invloed hebben op onze smaakbeleving? En wat is Eetdrammen?
Proeven doe je vooral niet met je tong
Onze zintuigen worden gemanipuleerd door hoe iets voelt, hoe iets eruitziet, hoe het ruikt en hoe het genoemd wordt.
En daar wordt dankbaar gebruik van gemaakt in restaurants, vliegtuigen en in de supermarkt.
Ruiken, zien, horen, voelen en proeven spelen allemaal een rol in wat wij smaak noemen. Smaak bestaat eigenlijk niet.
Ons brein bundelt alle zintuigen aan elkaar, koppelt het aan de tong en noemt dat smaak.
Maar de tong is niet het belangrijkste smaakorgaan. Ca. 75-95% komt binnen via de neus en door aroma’s die vanuit onze mond naar de neus gaan als we kauwen. Daarna volgen de ogen, de oren, de aanrakingszin en daarna komt pas de tong.
Hoe meer ons eten kraakt, hoe lekkerder
Chips kraakt niet voor niets. Mensen zijn dol op krakend voedsel. Daarom zijn popcorn en chips in overvloed verkrijgbaar in de bioscoop bijvoorbeeld. En zeg nou zelf: wie houdt er van een niet-knapperige bitterbal?
Hoe meer geluid ons eten maakt, hoe meer we het waarderen. De smaak blijft ook langer hangen dan bij producten die geen geluid maken.
Nog zoiets: eten uit de hand smaakt altijd lekkerder. Het verklaart de populariteit van het broodje hamburger en alle andere streetfood.
Noem iets een salade en het klinkt gezond
Is een salade altijd gezond? Nee, maar noem iets salade en mensen denken meteen dat het gezond is. Het is een truc, want de ingrediëntenlijst laat vaak wat anders zien.
Dat geldt ook voor producten met de labels "ambachtelijk" of "authentiek". Het klinkt dan direct beter en puur en smaakt daardoor lekkerder. Terwijl het product meestal gewoon uit de fabriek komt.
Zien eten, doet eten
We kennen de grote billboards en reclames waarin calorierijke producten de hoofdrol hebben. Een filmpje van iemand die lasagne eet waar de gesmolten kaas vanaf druipt, doet wat met ons brein.
Zodra je die beelden ziet proef je de smaak al bijna. En dat verleidt je indirect tot het maken van keuzes.
Campagne Eetdrammen
Gezond eten wordt extra moeilijk gemaakt doordat we dag in dag uit te maken hebben met eetdrammen. Op straat, in de supermarkt, op sociale media, in de sportkantine, etc. Overal is een overvloed aan ongezond eten. En dat is geen toeval.
Bedrijven stoppen elke dag miljoenen in marketing om ons ongezond te laten kiezen. Het Voedingscentrum is daarom de campagne Eetdrammen gestart.
Tips om zelf de controle te houden
We willen allemaal vrij kunnen kiezen. Maar ons oerbrein werkt niet altijd mee. Zodra we eten met veel calorieën zien, willen we het graag hebben. En als het om eten gaat, maken onze hersenen nou eenmaal veel keuzes automatisch.
Door de constante blootstelling aan ongezond eten zijn we eraan gewend geraakt. Laat je niet verleiden, maar hou zelf de controle. Het maken van een ‘als-dan-plan’ helpt je daar bij. Je bereidt je hersenen voor om situaties van eetdrammen te herkennen en anders te reageren. Daarvoor is het belangrijk dat je de situatie zo precies mogelijk voor je ziet.
Bijvoorbeeld als er snoep bij de kassa ligt tijdens het boodschappen doen. Neem je voor: ‘vandaag koop ik het niet’. Bij de kassa word je herinnerd aan je voornemen. En dat zal niet altijd lukken, of vanzelf gaan, maar na een tijd wordt het wel makkelijker om de verleiding te weerstaan.
Nog meer als-dan tips
Meer voorbeelden van situaties voor een als-dan-plan:
- Als ik naar een verjaardag ga, dan vraag ik om een klein stuk taart.
- Als ik met de trein ga, dan neem ik iets gezonds mee.
- Als ik wat ongezonds koop, dan zet ik het thuis uit zicht.
- Als ik gasten krijg, dan haal ik iets waar ik zelf makkelijk af kan blijven.
- Als ik naar de supermarkt ga, dan loop ik niet door de snoepgang.
- Als ik boodschappen doe, dan houd ik mij aan mijn lijst.
- Als ik friet haal, dan kies ik de kleine portie.
- Als ik na het sporten wat ga drinken, dan neem ik een 0,0%-biertje.
Succes met het ontwijken van de eetdrammers!